Tavuklar, hem eti hem de neredeyse günlük olarak verdikleri yumurtaları nedeniyle günümüzün en önemli besin kaynaklarından birisidir. Özellikle yumurtalar, protein açısından zengindir ve birçok gıda maddesi için ana malzeme olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle, yumurta çiftlikleri artan nüfusun etkisiyle birlikte son yıllarda oldukça popüler hale gelmiştir.
Fakat, tavukların ürettikleri yumurta miktarı, yumurta üretim süresinin farklı olabilmesi nedeniyle her dönemde aynı değildir. Ve bir dizi işlemin ardından oluşturulan yumurtalar için belirli bir süre gereklidir. Peki, yumurta nasıl oluşur? Tavuk nasıl yumurtlar?
Tavuklar iyi bakıldıklarında 5-8 yıl süreyle yaşarlar ve bu ömürlerinin 2-3 yılında iyi şekilde yumurta üretebilirler. Ömürleri boyunca, yumurta miktarı, yumurta boyutu ve kabuk kalitesi her yıl azalır. Bu nedenle, yumurta çiftliklerinde belirli bir sürenin ardından yumurta verimi düşen tavuklar, daha genç olanlarıyla değiştirilir.
Her tavuk, yaşamı boyunca yumurtlayabileceği tüm yumurtaların başlangıcını beraberinde taşır. Tahminen bir tavuğun vücudundaki yumurta sayısının 2.000-4.000 adet olduğu düşünülüyor. Fakat, bunlardan maksimum 1.000 tanesi oluşumunu tamamlıyor.
Tavuklar yumurtlama olgunluğuna ulaştığında, vücudundaki bulunan yumurta sarıları da birer birer olgunlaşır, dolayısıyla herhangi bir zamanda vücudunda çeşitli gelişim aşamalarındaki yumurta sarıları bulunur. Yaklaşık her 25 saatte bir, bir yumurta sarısı, yumurta kanalının hunisine salınacak kadar olgunlaşır. Yumurtlama adı verilen bu süreç, genellikle bir önceki yumurtanın oluşumundan sonraki bir saat içinde gerçekleşir.
Yumurtlama çok hızlı gerçekleşirse veya herhangi bir nedenle bir yumurta sarısı yumurta kanalında çok yavaş hareket ederse, yumurta sarıları birleşebilir ve bu durumda çift sarılı yumurta ortaya çıkar. (Öte yandan, Çift sarılı yumurta genellikle genetik özellikleri böyle olan tavuklar tarafından yapılır.)
İlginizi Çekebilir: Ortalama 1 Adım Kaç Metre
Yumurta Nasıl Oluşur
Tavukların üreme sistemi bir yumurtalık ve bir yumurta kanalından oluşur. Yumurtalık, yumurta oluşumunun başladığı yerdir ve yumurta oluşumu, tavuğun beslenmesi ve sağlığına bağlı olarak genellikle toplam 24 – 26 saat sürer.
Yumurta sarısı yumurtalıkta tavuk tarafından oluşturulur ve hazır olduğunda yumurta kanalının infundibulum adı verilen ilk kısmına atılır. Tavuk bir horoz ile çiftleşirse döllenme burada gerçekleşir.
Yaklaşık 30 dakika sonra yumurta, yumurta beyazının oluşmaya başladığı magnuma doğru ilerler. Yumurta beyazını oluşturan birçok farklı protein vardır. Farklı protein katmanları yumurta sarısı için koruma sağlarken, aynı zamanda kabuk zarının ve kabuğun oluşumu için bir şablon oluşturur.
Yaklaşık üç saat sonra, albümin yaklaşık olarak yarı yarıya gelişmiştir ve yumurta, yumurta kanalı boyunca daha da ilerleyerek, dış kabuk gelişiminin sağlandığı rahme geçer.
Yumurta oluşum sürecinin en önemli parçası tavuğun rahminde gerçekleşir. Gelişmekte olan yumurta, kabuğun oluştuğu ve son 3-5 saat içinde yumurta kabuğu renginin eklendiği rahimde yaklaşık 18-24 saat geçirir.
Kabuk oluşumunun tamamlanması en fazla zamanı alır. Yumurta kabuğu oluşumu, kabuk başına yaklaşık 4 gram kalsiyum gerektirir. Bunun 2 gramı tavuğun besinlerinden gelmelidir. Besinlerinde kalsiyum eksikliği olan tavuklar tipik olarak yumuşak veya kırılgan yumurta kabukları üretir.
Yumurtalarda kabuk oluşumu son derece önemlidir. Çünkü, yumurtaların sert bir kabuğa sahip olması, yumurtanın içine girmeye çalışacak bakterilere karşı en iyi savunmayı sağlayacaktır.
İlginizi Çekebilir: Kiloya Göre Su İçme Tablosu
Tavuk Horoz Olmadan Yumurtlar Mı
Tavuklar, horoz olsun ya da olmasın yumurtlayabilirler. Fakat, kümeste bir horoz bulunmuyorsa, yumurtalar döllenmez ve bu da yumurtaların gelişip bir civcive dönüşmeyeceği anlamına gelir.
Genel olarak, tavuklar 4-6 aylıkken yumurtlayacak kadar olgunlaşır. Fakat, bu 4-6 aylık süre tavuğun cinsine göre değişkenlik gösterir. Ayrıca, erken olgunlaşmayı sağlayacak hormonlar yardımıyla bu sürecin hızlandırıldığı da bilinmektedir.
Genç tavuğun oluşturacağı ilk yumurtalar yumuşak kabuklara veya anormal şekillere sahip olabilir.
Tavuklar genellikle günde 1 kez yumurtlarlar, fakat bu besin ve sağlık durumlarına göre bazen 1 günü geçebilir.
Öte yandan, bazı tavuklar genetik kusurlarından dolayı yumurtlayamazlar. Bu durum için hemen karar vermemek gerekiyor, çünkü bazen yumurtaların sarı ve beyaz kısımlarını oluşturmak için yeterli besin almalarına karşın, yeterli miktarda kalsiyum alamadıkları için kabuk oluşturamayabilirler. Böyle bir durumda uzman görüşü almak en uygunu olacaktır.
İlginizi Çekebilir: Bahar Başlangıcı Neden Değişiyor
Tavuk Kaç Ayda Yumurta Yapar
Ticari olarak yetiştirilen tavuklar genellikle 4 aylık veya 16-22 haftalık olduklarında yumurtlamaya başlarlar.
İlk yumurtalar muhtemelen daha küçük olacak ve zamanla boyut olarak artacaktır. Tavukların bu genç yaşta yumurtladıkları ilk yumurtalar 45-50 gram gibi nispeten küçük sayılabilecek büyüklüktedir. Fakat, ilerleyen süreçte yumurta büyüklüğü ortalama 60 grama çıkar.
Yumurta tavukları, yaklaşık 1,5-2 yaşına gelinceye kadar yüksek verim ile yumurta yapmaya devam eder. Bundan sonra yumurtaları azalır ve kabuk kalitesi düşer, bu da daha fazla çatlama ve kırılmaya neden olur.
Tavuk Ayda Kaç Yumurta Yapar
Genç, sağlıklı ve iyi beslenen bir tavuk, aylık olarak 20-24 yumurta yapar. Tavuğun yaşı ilerledikçe yumurta yapma aralığı da artacaktır. Tavukların yaşına göre yaptıkları yumurta miktarı ise yaklaşık olarak şöyledir:
Yaklaşık 2 yaşındaki bir tavuk, ilk yılında yaptığı yumurta miktarının yaklaşık yüzde 80’ini yumurtlayacaktır. Yani, tavuğunuz ilk ayda 20 yumurta veriyorsa, iki yaşına geldiğinde yaklaşık 15-16 yumurta yapacaktır.
Yumurta miktarı, üç yaşındaki bir tavukta 13-14 adet, dört yaşındayken ise 11-12 adet civarına gelecektir. İlerleyen yıllar için ise, beş yaşında 9-10 adet, 6 yaşında ise 5-7 adet yumurta yapabilecektir.
İlginizi Çekebilir: Pırlantada Karat Nasıl Hesaplanır
Tavuklar yaşlandıkça doğal olarak daha az yumurtlamaya başlayacaklar ve birçok tavuk 6 veya 7 yaş civarında üretimi önemli ölçüde azaltarak, 7-10 yıl aralığında ömürlerinin sonuna gelecektir.
Yaşlandıkça yapılan yumurta miktarındaki düşüş nedeniyle, birçok yumurta üreticisi yem masrafı ve gelir doğrultusunda bir hesap yaparak yumurta tavuklarını belirli bir yaşa ulaştıklarında kesime göndermektedir.
Tavuk Her Gün Yumurtlar Mı
Tavuklarda yumurta üretim süreci, her 24 – 26 saatte bir gerçekleşir. Bir tavuk, bir önceki yumurta bırakıldıktan sonra yeni bir yumurta sarısı oluşturur. Bu aşamadan sonraki beyaz kısmın ve kabuk oluşumu 26 saat sürer. Bu nedenle, tavuklar genellikle her gün aynı saatte yumurtlamak yerine, her gün biraz daha geç yumurtlarlar.
Kışın Tavuk Yumurtlaması için Ne Yapılır
Sonbahar ve kış aylarında, gün ışığının olmaması ve daha düşük sıcaklıklar nedeniyle tavukların birçoğunun vücutları yumurta üretmeyi durdurur ve dinlenmeye geçerler.
Tavuğun yumurtlaması gündüz süresi boyunca uyarılır. Bu nedenle, yumurta üretiminin en üst seviyeye çıktığı zaman dilimi, yaz aylarında 16 saat gün ışığının olduğu dönemlerdir.
Yumurta üretimi ilkbahar, sonbahar ve kış aylarında 14-16 saat ışık sağlayacak şekilde bir ışık kaynağı eklendiğinde devam edebilir. Bir zamanlayıcı ekleyerek 14 saat olmak üzere sabah ve öğleden sonra için ayarlama yapmanız durumunda, bu dönemlerde yumurta üretimini artırabilirsiniz. Fakat, yumurta üretimi için gece boyunca uyumalarını izin vermeniz de gerekmektedir.
Tavuk Ne Zaman Yumurtlar
Ticari amaçlı yumurta üretimi için yetiştirilen tavuk türleri genellikle 16-22 haftalık olduklarında yumurtlamaya başlarlar. Başlangıçta şekilsiz ve küçük yumurtalar üretseler de, 2-3 ay içerisinde standart boyda büyük yumurtalar üretirler.
Tavukların en verimli oldukları dönem 20-80 hafta aralığıdır. Bu dönemin ardından yumurtlama aralığı artacaktır.
Tavuğun Yumurtlaması için Ne Yedirilmeli
Tavukların beslenmesi, yumurta üretimini doğrudan etkiler. Tavukların sağlıklı bir şekilde beslenmeleri, yumurta verimlerini artırabilir. Tavukların yeterli miktarda protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral alması gerekmektedir.
Tavuklar tahıl, meyve, sebze ve böcek yerler, fakat genel olarak vitaminler, mineraller ve protein açısından zengin bir yemle beslenmelidir. Tavuk yemlerine ek olarak, yumurtada kabuk oluşumunun sağlanabilmesi için kemik tozu veya kabuklu deniz canlılarının kabuk tozu ve sindirim için kum verilmelidir.
6 kiloluk bir tavuk her hafta kabaca 3 kilo yem yer.
Ekmek, sebze, meyve ve mutfak artıkları ile birlikte mısır, yulaf ve diğer tahılların da verilmesi uygundur.
Kışın daha fazla kalori yaktıklarında yem tüketimi artabilir, yazın sıcağında ise azalabilir. Bir tavuğun günlük beslenmesinin kritik bir parçası, temiz ve tatlı suya sürekli erişimdir. Bu, özellikle kendilerini serinlettikleri için yaz aylarında geçerlidir.
Tavuk Kaç Yaşına Kadar Yumurtlar
Sağlıklı ve iyi beslenen tavuklar, 6-7 yaşına kadar yumurtlayabilirler. Fakat, tavuklar yaşlandıkça aylık veya yıllık ürettikleri yumurta miktarı her yıl düşecektir. Bu nedenle, ticari yumurta üretimi için beslenen tavuklar 2-3 yaşından sonra genç olanlarıyla değiştirilir.
Tavuk Çiftleşmeden Yumurtlar Mı
Tavukların yumurtlaması için çiftleşmeye ihtiyaçları yoktur. Tavuklar verimli oldukları dönemde 24-26 saat aralığında yumurta yaparlar ve bu yumurtaların oluşumu için herhangi bir döllenme gerekmemektedir.
Tavuklar yumurta sarısını oluşturduktan sonra, yumurta kanalının infundibulum adı verilen ilk kısmına atılır. Tavuk bir horoz ile çiftleşirse döllenme burada gerçekleşir. Döllenme olmazsa, herhangi bir civciv oluşumu gerçekleşmez.
Tavuk Yumurtası Nereden Çıkar
Tavuklarda yumurta oluşumunun son aşaması olan kabuk oluşumunun tamamlanmasının ardından yumurta, üreme ve boşaltım yollarının buluştuğu kloak isimli odaya gelir. Yani, aslında bir tavuğun yumurtladığı ve dışkı yaptığı yer aynıdır.
Fakat, yumurtalama ve dışkılama aynı zamanda gerçekleşmez. Yumurtanın dışarı itilmesini sağlamak için kloak bölgesindeki doku ters dönerek yumurtayı dışarı çıkartır. Bu doku, yumurta kloaktan geçerken, boşaltım yolunun kapalı kalmasını sağlamak için bağırsak açıklığına baskı yapar. Böylece, koruyucu rahim dokusuyla çevrili olan yumurta temiz bir şekilde çıkar.
Tavuk Günde Kaç Yumurta Yapar
Tavuklarda yumurta oluşumu 24-26 saat sürer ve bu sürenin 20 saatlik bölümünü kabuk oluşumu alır.
Tavuklar, yumurta yapımı bakımından en verimli oldukları 20-80 hafta aralığında günlük olarak yumurta verebilir. Fakat, bu süre her gün birkaç saat daha geç olacaktır.
Tavukların Yaşlarına Göre Yumurta Üretimi
Tavukların en verimli oldukları dönem, genellikle 20-80 hafta arasındadır. Bu dönemde tavuklar düzenli aralıklarla yumurtlarlar. İlk yumurtaların genellikle 18-24 haftalıkken geldiği görülür. Tavuklar 6 aylık olduğunda ise daha fazla yumurta üretmeye başlayacaklardır. Fakat, tavukların üretkenlik dönemi sona erdiğinde, üretilen yumurta miktarı azalmaya başlar. Tavuğun yaşlarına göre yumurta üretim miktarı oranları şöyledir:
*20-80 hafta: Yüzde 100 Verim
*2-3 Yaş: Yüzde 80 Verim
*3-4 Yaş: Yüzde 70 Verim
*4-5 Yaş: Yüzde 60 Verim
*5-6 Yaş: Yüzde 50 Verim
*6-7 Yaş: Yüzde 35 Verim
Tavuk Yumurtaları Nasıl Saklanır
Tavuk yumurtalarının saklanması yumurta kalitesi için önemlidir. Taze tavuk yumurtaları, normal oda sıcaklığında yaklaşık 1 hafta dayanabilir. Fakat, bu süre, yumurtaların tarihlerinden önce tüketilmesi gerektiği anlamına gelmez. Yumurtaların tazeliğini korumak için, buzdolabında saklanmalı ve kullanmadan önce kontrol edilmelidir.